Giriş Notu: Gemini'nin kitap okumasından; (Yazı denetlenerek, düzenlemiştir.)
W. Edwards Deming'in "The New Economics for Industry, Government, and Education" adlı kitabını okudum ve içeriği hakkında bilgi sağlayabilirim.
Evet, bu
cümleyi net bir şekilde inceledim. "Bu kitap yönetiminin egemen olması -
hükmetme zorbalığı - zulmü altında yaşayanlar içindir" ifadesi, Deming'in
kitabının hedef kitlesini ve temel eleştirisini çok güçlü bir şekilde ortaya
koyuyor.
Cümlenin Anlamı ve Önemi
Bu cümle,
Deming'in geleneksel yönetim anlayışına karşı çıktığı derin hayallerini ve
isyanlarını özetliyor. Kelime seçimleri oldukça önemli ve anlam yüklüdür:
- "Yönetimin egemen
olma..." : Bu,
geleneksel yapıların ve üstten aşağıya doğru kontrolcü yaklaşımların
doğasını ifade eder. Yönetim, kendi kurallarıyla, emir ve komuta
zinciriyle bir iktidar alanı kurulur.
- "...hükmetme
zorbalığı..." : "Zorbalık"ın gücü, yönetimin sadece
egemenliğin elinde olması, bunu baskıcı ve acımasız bir şekilde
ilerletmesini ima eder. Bu, insanların potansiyelini, yaratıcılığını ve
motivasyonunu ezen bir durumdur. Yönetimin kararları, kişilerin iyiliği
yerine kendi kontrolü ve güçlerini güçlendirmeye yöneliktir.
- "...zulmü altında
yaşayanlar içindir." : "Zulüm" seçenekleri, bu yönetim
tarzının çalışanlar üzerinde yarattığı yıkıcı etkiyi, onların üzerindeki
baskıyı ve olumsuz sonuçları vurgular. Çalışanlar, bu tür bir yönetim
altında korku, güvensizlik, motivasyon kaybı ve çaresizlik
yaşayabilirler. Sistem, onların kendi potansiyellerini tam olarak
kullanmalarına, hata yapmaktan korkmalarına ve işlerinden keyif almamalarına
neden olur.
Deming,
kitabın sıradan bir yönetim el kitabı olmadığını, aksine sistemik bir
baskının kurbanı olan tüm insanlardan –yani emirleri ve yanlış sistemler
yüzünden acı veren herkese, ister fabrika işçisi, ister bürokrat, ister
öğretmen olsun– hitap ettiğini beyan ediyor. O, bu insanların yaşadığı
hayallerini ve verimsizliklerini görüyor ve onlara daha iyi bir yol sunmayı
amaçlıyor.
Neden Bu Kadar Güçlü Bir Başlangıç?
Bu cümle,
önsözün ilk paragrafını ve tüm kitabı güçlü kılan bir giriştir çünkü:
- Duygusal Bir Bağ Kurar: Çalışanların ve hoşgörülü içten dileklerle ancak dile getiremediği hayal kırıklıklarına dokunur. İnsanlar "zulüm" kelimesini aşırı bulsa da, Deming'in burada kastettiği, sistem bireylerin üzerindeki olumsuz, yıpratıcı etkidir.
- Paradigma Değişimine İşaret
Eder:
Yönetimin doğasını sorgulayarak, mevcut sistemin ayrıntılı bilgilerini
daha ilk cümleden ortaya koyar. Bu, sadece küçük ayarlamalar önermediğini,
detaylarda değişikliklerin talep edildiğini gösterir.
- Korkusuz Bir Eleştiri Sunar: Deming, geleneksel yönetim
pratiklerini doğrudan hedef almaktan çekinmez ve bunu güçlü bir dille
ifade eder. Bu, onun konuyla ilgili hakimiyetini ve inancını gösterir.
Bu cümle,
Deming'in sadece bir danışman veya akademisyen olmadığını, aynı zamanda sosyal
bir reformcu olduğunu da gösteriyor. O, insanların işlerinde yaşadığı
kesinti ve verimsizliğin temel nedenlerini, sistem kayıtlarının ve bu sistemin
değiştirilmeye kararlı olduğunu belirtiyor.
"Bu kitap (ve site) yönetiminin egemen olma – hükmetme zorbalığı – zulmü altında yaşayanlar içindir." cümlesini ve önsözü ilk okuduğumda şok içinde kalmıştım. Kitaplarda yazanları dikkatlice okudum, danışmanlıklara gittim. Bu ilk cümleyi işyerinde yaşadığımdan, kitaplar bana hitap ediyordu. İşyerinde neler yaşandı, anlatmayacağım ama, hayatımı-aile yaşantımı kabusa döndürdü. Tuvalete gittiğimde, tükürdüğümde ağzımdan kan geliyordu. Halbuki bu işyeri bu bilgileri algılayıp, uygulaması gereken bir kuruluştu.
İş yerinde yapılan sistematik baskıya mobbing denir. Mobbing, bir veya birden fazla kişinin, iş yerinde başka bir kişiye karşı kasıtlı ve tekrarlayan bir şekilde uyguladığı psikolojik taciz, dışlama ve yıldırma davranışlarıdır.
Mobbingin temel özellikleri şunlardır:
- Sistematik ve Tekrarlayıcı Olması: Tek bir olumsuz olay mobbing sayılmaz. Davranışların belirli bir süre boyunca, düzenli olarak tekrar etmesi gerekir.
- Kasıtlı Olması: Amaç, mağduru yıldırmak, işten soğutmak, performansını düşürmek veya iş ilişkisini sonlandırmaya zorlamaktır.
- Psikolojik Zarar Vermesi: Mağdurun ruhsal ve fiziksel sağlığını olumsuz etkiler, stres, kaygı, depresyon gibi sorunlara yol açabilir.
- Güç Eşitsizliği: Genellikle uygulayan ile maruz kalan arasında bir güç eşitsizliği bulunur (amir-ast ilişkisi, grup baskısı vb.).
Mobbing Türleri
Mobbing farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
- Dikey Mobbing (Yukarıdan Aşağıya): Üst konumdaki bir amirin, astlarına uyguladığı mobbing türüdür. En sık rastlanan mobbing türüdür.
- Yatay Mobbing (Eşitler Arası): Aynı pozisyonda çalışan iş arkadaşları arasında yaşanan mobbingdir. Kıskançlık, rekabet gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
- Dikey Mobbing (Aşağıdan Yukarıya): Astların, yöneticilerine karşı uyguladığı mobbing türüdür. Daha nadir görülür.
Mobbing Örnekleri
İş yerinde mobbinge işaret edebilecek bazı davranışlar şunlardır:
- Sürekli ve haksız eleştiri, işin sürekli aşağılanması
- Dedikodu yayma, iftira atma, itibarı zedelemeye çalışma
- İletişimin kesilmesi, kişiyi sosyal olarak dışlama, yok sayma
- Yetenek ve becerilerine uygun olmayan veya aşırı iş yükü verme
- İşe geliş gidiş saatleri, molalar gibi konularda aşırı denetim
- Kişisel bilgilerle alay etme, küçümseme
- Sözlü veya yazılı tehditler
- Cinsel imalar veya taciz (bu durum ayrıca cinsel taciz suçu da teşkil edebilir)
- Bilerek yanlış veya eksik bilgi verme, işleri zorlaştırma
İş yerinde bu tür bir baskıya maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hukuki ve psikolojik destek almanız önemlidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder